state heavy rain प्रसिद्ध हवामान तज्ज्ञ पंजाबराव डख यांनी महाराष्ट्र राज्यातील शेतकरी बांधवांसाठी एक महत्त्वपूर्ण हवामान अंदाज वर्तवला आहे. त्यांच्या अभ्यासपूर्ण निरीक्षणांनुसार, राज्यात येत्या दहा दिवसांत अत्यंत तीव्र स्वरूपाची थंडीची लाट येण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. या काळात काही भागांमध्ये आतापर्यंत अनुभवली नसलेली थंडी जाणवण्याची शक्यता आहे. या परिस्थितीमुळे शेतकऱ्यांनी आपले कृषी नियोजन काळजीपूर्वक करणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहे.
विशेषतः कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी डख यांनी एक विशेष सूचना दिली आहे. त्यांच्या मते, कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांनी 19 डिसेंबरपूर्वी आपल्या पिकाची काढणी पूर्ण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कारण 20 डिसेंबरनंतर राज्यातील हवामानात लक्षणीय बदल होण्याची शक्यता आहे.
लातूर, बीड, परभणी, धाराशिव, सातारा, सांगली, सोलापूर, कोल्हापूर, अहमदनगर आणि नाशिक या जिल्ह्यांमध्ये पावसाचे वातावरण निर्माण होण्याची शक्यता व्यक्त करण्यात आली आहे. या काळात काढलेल्या कांद्याचे योग्य पद्धतीने संरक्षण करण्याचे आवाहनही करण्यात आले आहे.
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार, राज्यातील विविध भागांमध्ये थंडीची तीव्रता वेगवेगळी असेल. उत्तर महाराष्ट्र, विदर्भ, मराठवाडा आणि कोकण या भागांत 19 डिसेंबरपर्यंत तीव्र थंडीची लाट जाणवेल. या काळात दिवसाही गारवा जाणवेल आणि रात्रीच्या वेळी थंड वाऱ्यांच्या झुळकांमुळे तापमानात मोठी घट नोंदवली जाईल. दिवसभर थंड वाऱ्यांचा प्रभाव जाणवत राहील आणि रात्रीच्या वेळी गारठा अधिक तीव्र होईल.
दक्षिण भारतातील हवामान स्थितीचा महाराष्ट्रावर होणारा परिणाम लक्षात घेता, 13 आणि 14 डिसेंबरला तिरुपती आणि तामिळनाडूमध्ये मुसळधार पावसाची शक्यता व्यक्त करण्यात आली आहे. त्यानंतर 16 ते 18 डिसेंबर दरम्यान तामिळनाडू आणि केरळमध्ये पुन्हा एकदा जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. विशेष चिंतेची बाब म्हणजे, चक्रीवादळाची तीव्रता वाढल्यास त्याचा प्रत्यक्ष परिणाम महाराष्ट्राच्या दक्षिण भागांवर 20 ते 22 डिसेंबर दरम्यान जाणवू शकतो.
हरभरा पिकांच्या संदर्भात विशेष काळजी घेण्याची गरज आहे. हरभरा पीक घेणाऱ्या शेतकऱ्यांनी या काळात बुरशीनाशक आणि कीटकनाशकांची योग्य प्रमाणात फवारणी करणे महत्त्वाचे आहे. पाण्याचे नियोजन करताना स्प्रिंकलर पद्धतीचा वापर करावा, जेणेकरून पिकाला आवश्यक त्या प्रमाणात आर्द्रता मिळू शकेल. योग्य आर्द्रता राखल्यास पीक चांगले येण्यास मदत होईल.
डख यांनी दिलेल्या अंदाजानुसार, हवामानात अचानक बदल होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी सतर्क राहणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. त्यांनी नियमितपणे हवामान विभागाच्या अद्यतनांवर लक्ष ठेवावे आणि त्यानुसार आपल्या शेती कामांचे नियोजन करावे. हवामान विभागाकडून परिस्थितीत बदल झाल्यास तात्काळ माहिती देण्यात येईल.
या सर्व परिस्थितीचा विचार करता, शेतकऱ्यांनी पुढीलप्रमाणे काळजी घ्यावी:
- कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांनी 19 डिसेंबरपूर्वी काढणी पूर्ण करावी.
- काढणी केलेला कांदा योग्य पद्धतीने साठवणूक करावा आणि पावसापासून संरक्षण करावे.
- हरभरा पिकावर योग्य वेळी औषध फवारणी करावी.
- पाणी व्यवस्थापनासाठी स्प्रिंकलर पद्धतीचा वापर करावा.
- थंडीच्या लाटेपासून पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी.
- हवामान बदलाच्या अद्यतनांवर सातत्याने लक्ष ठेवावे.
दक्षिण महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांनी 20 ते 22 डिसेंबर दरम्यान विशेष सतर्कता बाळगावी. या काळात चक्रीवादळाचा परिणाम जाणवू शकतो. अशा परिस्थितीत पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी आवश्यक ती खबरदारी घेणे महत्त्वाचे आहे.
थंडीच्या लाटेमुळे शेतीवर होणारा परिणाम लक्षात घेता, शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांचे व्यवस्थापन काळजीपूर्वक करावे. विशेषतः रात्रीच्या वेळी तापमानात मोठी घट होण्याची शक्यता असल्याने, संवेदनशील पिकांचे संरक्षण करणे महत्त्वाचे आहे. योग्य नियोजन आणि काळजी घेतल्यास, या काळातील नैसर्गिक आव्हानांना यशस्वीपणे तोंड देता येईल.
हवामान तज्ज्ञांच्या या महत्त्वपूर्ण सूचनांचे पालन करून, शेतकरी बांधवांनी आपल्या पिकांचे संरक्षण करावे आणि शेतीचे नियोजन काळजीपूर्वक करावे. यामुळे नैसर्गिक आपत्तींपासून होणारे नुकसान टाळता येईल आणि चांगले उत्पादन मिळवता येईल.