Crop insurance hectare महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी आहे. राज्यातील 34 जिल्ह्यांमध्ये खरीप हंगाम 2024 च्या पीक विम्याचे वितरण लवकरच सुरू होणार आहे. या वितरणाची प्रक्रिया टप्प्याटप्प्याने राबवली जाणार असून, प्रथम टप्प्यात पाच जिल्ह्यांमधील शेतकऱ्यांना 25% अग्रीम विमा रक्कम मिळणार आहे.
प्रथम टप्प्यातील पाच जिल्हे आणि लाभार्थी:
हिंगोली जिल्ह्यातील 3 लाख 7 हजार शेतकऱ्यांना 150 कोटी रुपयांचे वाटप होणार आहे. येथील पाच तालुक्यांतील 30 महसूल मंडळांमध्ये हे वितरण केले जाणार आहे. परभणी जिल्ह्यात 7 लाख शेतकऱ्यांना 350 कोटी रुपयांचे वाटप होणार असून, 52 महसूल मंडळांमध्ये ही रक्कम वितरित केली जाईल. नांदेड जिल्ह्यातील 16 तालुक्यांतील 93 महसूल मंडळांमधील पाच लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना 500 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम मिळणार आहे. जालना जिल्ह्यातील साडेचार लाख शेतकऱ्यांना 200 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रक्कम 42 महसूल मंडळांमध्ये वितरित केली जाईल. यवतमाळ जिल्ह्यातील 110 महसूल मंडळांमध्ये देखील मोठ्या प्रमाणात विमा रक्कमेचे वितरण होणार आहे.
इतर जिल्ह्यांतील स्थिती:
या पाच जिल्ह्यांव्यतिरिक्त अन्य जिल्ह्यांमधील वैयक्तिक क्लेम दाखल केलेल्या शेतकऱ्यांनाही विमा रक्कम मिळणार आहे. उदाहरणार्थ, संभाजीनगर जिल्ह्यात 200 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रकमेचे वैयक्तिक क्लेम मंजूर झाले आहेत. लातूर जिल्ह्यातील 60 महसूल मंडळांमध्ये वैयक्तिक क्लेमचे वितरण होणार आहे. बीड जिल्ह्यात दहा लाखांपेक्षा जास्त शेतकऱ्यांनी क्लेम दाखल केले असून, त्यापैकी सहा ते सात लाख शेतकऱ्यांना वैयक्तिक क्लेमची रक्कम मिळणार आहे.
विमा वितरणातील विलंबाची कारणे:
सध्या अनेक शेतकऱ्यांच्या मनात संभ्रम आहे कारण अद्याप त्यांच्या खात्यात पीक विमा रक्कम जमा झालेली नाही. याचे प्रमुख कारण म्हणजे राज्य सरकारचा राज्य हिस्सा अनुदान अद्याप विमा कंपन्यांना प्राप्त झालेले नाही. पूर्वी 2 डिसेंबर, नंतर 5 डिसेंबरपासून वितरण होणार असल्याचे सांगण्यात आले होते, परंतु आता 12 ते 13 डिसेंबर 2024 पासून 25% अग्रीम रकमेचे वितरण सुरू होणार आहे.
वितरण प्रक्रियेतील महत्त्वाचे बदल:
यावर्षीपासून पीक विमा रकमेच्या वितरण प्रक्रियेत महत्त्वाचा बदल करण्यात आला आहे. आधी शेतकऱ्यांनी दिलेल्या बँक खात्यात विम्याची रक्कम जमा केली जात होती. परंतु आता डीबीटीद्वारे आधार-संलग्न बँक खात्यात ही रक्कम थेट जमा केली जाणार आहे. त्यामुळे सर्व शेतकऱ्यांनी आपले बँक खाते आधारशी लिंक करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
पुढील टप्प्यातील योजना:
उर्वरित 28 ते 29 जिल्ह्यांमधील वैयक्तिक क्लेम दाखल केलेल्या शेतकऱ्यांच्या प्रकरणांचा विचार जानेवारी 2024 मध्ये केला जाणार आहे. या काळात शेतकऱ्यांच्या नुकसानीचे सर्वेक्षण करून नुकसान भरपाईची रक्कम निश्चित केली जाईल. त्यानंतर या शेतकऱ्यांनाही विमा रक्कम वितरित केली जाईल.
एकंदरीत, राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी ही आशादायक बातमी आहे. विशेषतः ऑगस्ट-सप्टेंबर महिन्यांत झालेल्या अतिवृष्टीमुळे ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले आहे, त्यांना या विमा रकमेमुळे दिलासा मिळणार आहे. राज्य सरकारकडून विमा कंपन्यांना लवकरात लवकर निधी प्राप्त झाल्यास, विमा वाटपाची प्रक्रिया अधिक गतिमान होईल आणि शेतकऱ्यांना त्वरित मदत मिळू शकेल.
