Vyoshree Yojana महाराष्ट्रातील वृद्धजनांसाठी विविध सुविधा देण्यासाठी मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी ‘मुख्यमंत्री वयोश्री योजना’ ची घोषणा केली आहे. या योजनेद्वारे 65 वर्षावरील नागरिकांना आर्थिक मदत आणि विविध आवश्यक उपकरणे पुरवली जाणार आहेत.
महाराष्ट्र राज्य सरकारने ‘वयोश्री’ नावाने ही योजना सुरू केली असून, त्याअंतर्गत 65 वर्षे किंवा त्यापेक्षा अधिक वयोगटातील नागरिकांना मदत केली जाणार आहे. या योजनेच्या माध्यमातून त्यांना ₹3,000 रोख आर्थिक मदत आणि विविध उपकरणे देण्यात येणार आहेत.
या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे वृद्धावस्थेत येणाऱ्या आरोग्यसंबंधी समस्या सोडवणे. वृद्धावस्थेत चालण्यास, ऐकण्यास किंवा पाहण्यास त्रास होतो. अशा वृद्धांना गरजेची उपकरणे खरेदी करण्यासाठी पैसे नसतात. या योजनेच्या माध्यमातून अशा वृद्धांना ही उपकरणे मिळणार आहेत.
वृद्धांसाठी मुख्यमंत्री वयोश्री योजना
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी घोषित केलेल्या या योजनेअंतर्गत, 65 वर्षावरील नागरिकांना ₹3,000 रोख आर्थिक मदत आणि विविध आवश्यक उपकरणे देण्यात येणार आहेत. या उपकरणांमध्ये चष्मा, ट्रायपॉड, कमरेसंबंधी पट्टा, फोल्डिंग वॉकर, ग्रीवा कॉलर, स्टिक व्हीलचेअर, कमोड खुर्ची, गुडघा ब्रेस आणि श्रवणयंत्रण यांचा समावेश आहे.
मुख्यमंत्री वयोश्री योजनेची पात्रता
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ज्या नागरिकांना पात्र मानले जाईल, त्यांची काही निकषे आहेत:
- अर्जदार हा मूळ महाराष्ट्र राज्याचा असावा.
- अर्जदाराचे वय कमान 65 वर्षे किंवा त्यापेक्षा जास्त असावे.
- अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न दोन लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे.
- अर्जदाराला शारीरिक किंवा मानसिक त्रास असावा.
- अर्जदाराचे बँक खाते आधार कार्डशी जोडलेले असणे आवश्यक आहे.
- राज्यातील कमीतकमी 30 टक्के महिलांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
कागदपत्रांची पूर्तता
मुख्यमंत्री वयोश्री योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदारांनी काही कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे. या कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, ओळखपत्र, आय प्रमाणपत्र, जात प्रमाणपत्र, स्वतःची घोषणा प्रमाणपत्र, समस्येचे प्रमाणपत्र, बँक खाते पासबुक, मोबाईल नंबर आणि पासपोर्ट आकाराचा फोटो यांचा समावेश आहे. ही कागदपत्रे समाजकल्याण विभागाकडे सादर करावी लागतील.
वयोश्री योजनेचा उद्देश या योजनेमागील मुख्य उद्देश म्हणजे वृद्धावस्थेत येणाऱ्या आरोग्यसंबंधी समस्यांवर मात करणे. चालण्यास, ऐकण्यास आणि दृष्टीसंबंधी त्रास असलेल्या वृद्ध नागरिकांना त्यांना गरजेची उपकरणे घेऊन देऊन त्यांचे आयुष्य सुखद करणे हा या योजनेचा मूलभूत उद्देश आहे.
वृद्धावस्थेत अनेक नागरिक आर्थिकदृष्ट्या सक्षम नसतात. ते आवश्यक उपकरणे खरेदी करू शकत नाहीत. या योजनेच्या माध्यमातून अशा नागरिकांना मोफत उपकरणे उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत.
तसेच या योजनेअंतर्गत वृद्ध नागरिकांना ₹3,000 रोख मदत देखील दिली जाणार आहे. ही मदत त्यांच्या दैनंदिन गरजा पूर्ण करण्यासाठी उपयुक्त ठरेल.
वयोश्री योजना सुरवातीला व्यक्तिगत पातळीवर राबवली जाणार आहे. या पहिल्या टप्प्यात ज्या वृद्धांना गरज असेल, त्यांना ही मदत दिली जाणार आहे. अनेक वृद्ध नागरिक आवश्यक उपकरणे न मिळाल्याने त्रासात आहेत. या योजनेमुळे अशा नागरिकांना दिलासा मिळणार आहे.
वृद्धांच्या आरोग्याकडे लक्ष प्राचीन भारतीय संस्कृतीत वृद्ध नागरिकांचे स्थान मानले जाते. परंतु आधुनिक जीवनशैलीमुळे हे स्थान निरर्थक झाले आहे. पारंपरिक संयुक्त कुटुंबपद्धती लुप्त होत असल्याने वृद्धांसाठी काळजी घेण्याची जबाबदारी राज्य सरकारावर येते.
या पार्श्वभूमीवर मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही एक महत्त्वाची पाऊले आहेत. वृद्धाच्या आरोग्याच्या समस्यांबद्दल प्रामाणिक प्रयत्न करून राज्य सरकार त्यांना न्याय देण्याचा प्रयत्न करत आहे.
या योजनेत वृद्धावस्थेसाठी गरजेच्या वस्तू आणि रोख मदत यांचा समावेश आहे. याद्वारे वृद्धांना मूलभूत गरजा भागवण्यास मदत होईल. अशा प्रकारे हे सरकारचे एक प्रशंसनीय पाऊल ठरेल.
समाजाचे ऋण जमा करणे प्राचीन काळात वृद्धांची काळजी घेण्याची जबाबदारी कुटुंबाची मानली जात असे. परंतु आधुनिक काळात ही जबाबदारी कुटुंबातून सरकारकडे आली आहे.
मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही त्या दृष्टीने एक महत्त्वाची पाऊले आहेत. कुटुंबाच्या जागी राज्य सरकार वृद्धांच्या कल्याणाची जबाबदारी घेत आहे. या योजनेमुळे वृद्धांच्या दैनंदिन जीवनात सुधारणा होऊन त्यांचा आनंद वाढेल.
काही वर्षांपूर्वीही सरकारचा वृद्धांप्रती इतका विचार नव्हता. परंतु आता सरकार वृद्धांच्या आरोग्याकडे लक्ष देत आहे आणि त्यांना मदत करण्याचा प्रयत्न करीत आहे.
वृद्धांना सन्मानाचे स्थान
पारंपरिक भारतीय संस्कृतीत वृद्धांना मान्यता आणि सन्मान देण्यात येत असे. परंतु आता वृद्धांचे सामाजिक स्थान कमी झाले आहे.
मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही एक महत्त्वाची पाऊले आहेत. या योजनेद्वारे वृद्धांना आर्थिक सक्षमता मिळणार आहे. त्यामुळे त्यांच्या जीवनशैलीत सुधारणा होईल आणि त्यांचे सामाजिक स्थान वाढेल.
अनेक वृद्ध नागरिक त्यांच्या गरजा पूर्ण करू शकत नाहीत. या योजनेमुळे ते त्यांचे जीवन सुखद करू शकतील. या मदतीमुळे ते सक्षम व्यक्ती म्हणून सामाजिक भूमिका बजावू शकतील. याप्रकारे मुख्यमंत्री वयोश्री योजना ही वृद्ध नागरिकांच्या सन्मानाचे प्रतीक आहे. राज्य सरकार वृद्धांच्या कल्याणाकडे लक्ष देत आहे, याचे हे एक प्रतीक आहे.
वृद्धावस्थेत येणाऱ्या नागरिकांच्या आरोग्य आणि सुरक्षेकडे लक्ष देणारी ही एक महत्त्वाची पाऊले आहेत. या योजनेद्वारे गरजेव्यक्ती वृद्ध नागरिकांना मदत मिळेल आणि त्यांचे जीवन सुलभ होईल. या मदतीमुळे वृद्ध नागरिक स्वावलंबी व सक्षम व्यक्ती म्हणून समाजात आपली भूमिका बजावू शकतील.
त्यामुळे महाराष्ट्र सरकारचे हे पाऊल उल्लेखनीय ठरेल. वृद्ध नागरिकांसाठी अशा प्रकारच्या योजना राबविण्याचा प्रयत्न हा त्यांच्या कुटुंबप्रेमाचा व सन्मानाचाच प्रत्यय देतो.