Mukhyamantri Ladki Bahin Yojana महाराष्ट्र शासनाच्या लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत आनंदाची बातमी समोर आली आहे. या योजनेत एकूण १ कोटी ९६ लाख ४३ हजार २०७ पात्र लाभार्थी महिलांच्या बँक खात्यात चौथा आणि पाचवा हप्ता यशस्वीरीत्या जमा करण्यात आला आहे. उर्वरित पात्र लाभार्थी महिलांच्या खात्यांमध्येही लवकरच रक्कम जमा होणार असल्याचे शासनाकडून सांगण्यात आले आहे.
योजनेतील आर्थिक लाभाची स्थिती
वर्तमान परिस्थितीत, ज्या महिलांच्या खात्यात यापूर्वीच रक्कम जमा झाली होती, त्यांना आता ५,५०० रुपये प्राप्त झाले आहेत. विशेष म्हणजे, ज्या महिलांनी अर्ज करूनही आतापर्यंत कोणताही लाभ मिळाला नव्हता, त्यांच्या खात्यात ७,५०० रुपये जमा करण्यात आले आहेत. हा तिसरा हप्ता असून, यानंतर पुढील हप्त्यांचे वितरण करण्यात येणार आहे.
चालू महिन्यात ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर महिन्यांची रक्कम एकाच वेळी वितरित करण्यात येत असल्याने लाभार्थी महिलांमध्ये समाधानाचे वातावरण आहे. तथापि, काही महिलांना या योजनेचा लाभ मिळणार नसल्याची महत्वपूर्ण माहिती शासनाने जाहीर केली आहे.
अपात्र लाभार्थींसाठी महत्वपूर्ण निकष
शासनाने निश्चित केलेल्या निकषांनुसार, खालील श्रेणींमधील महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतात:
१. कुटुंबाचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न २.५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त असलेल्या महिला २. कुटुंबातील कोणताही सदस्य आयकरदाता असलेल्या महिला ३. कुटुंबातील सदस्य खालील पदांवर कार्यरत असलेल्या महिला:
- सरकारी विभागात नियमित/कायम कर्मचारी
- सरकारी उपक्रम/मंडळामध्ये कार्यरत
- भारत सरकार किंवा राज्य सरकारच्या स्थानिक संस्थांमध्ये कार्यरत
- सेवानिवृत्त होऊन निवृत्तीवेतन घेणारे
४. शासनाच्या इतर योजनांमधून दरमहा १,५०० रुपये किंवा त्यापेक्षा जास्त रक्कमेचा लाभ घेणाऱ्या महिला ५. कुटुंबातील सदस्य विद्यमान किंवा माजी खासदार/आमदार असलेल्या महिला ६. कुटुंबातील सदस्य सरकारी बोर्ड/कॉर्पोरेशन/उपक्रमांचे पदाधिकारी असलेल्या महिला ७. कुटुंबातील सदस्यांच्या नावावर चारचाकी वाहन (ट्रॅक्टर वगळून) नोंदणीकृत असलेल्या महिला
विशेष सूचना: अपात्र लाभार्थींसाठी
महत्वाची बाब म्हणजे, वरील निकषांमध्ये न बसणाऱ्या परंतु योजनेचा लाभ घेतलेल्या महिलांना प्राप्त झालेली संपूर्ण रक्कम शासनाला परत करावी लागणार आहे. या संदर्भात शासनाने स्पष्ट सूचना दिल्या आहेत.
पात्र लाभार्थींसाठी विशेष तरतूद
मात्र, काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये पात्रतेच्या निकषांमध्ये सवलत देण्यात आली आहे:
- २.५० लाख रुपयांपर्यंत वार्षिक उत्पन्न असलेले बाह्य यंत्रणेद्वारे कार्यरत कर्मचारी
- स्वयंसेवी कामगार
- कंत्राटी कर्मचारी
हे सर्व घटक योजनेसाठी पात्र ठरतात.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी महत्वपूर्ण पाऊल आहे. तथापि, योजनेचा लाभ योग्य व्यक्तींपर्यंत पोहोचावा या उद्देशाने शासनाने स्पष्ट निकष निश्चित केले आहेत. पात्र लाभार्थींना योजनेचा लाभ मिळत असताना, अपात्र लाभार्थींनी प्राप्त झालेली रक्कम परत करणे आवश्यक आहे. यामुळे योजनेची अंमलबजावणी अधिक पारदर्शक आणि प्रभावी होण्यास मदत होईल.