List of solar pumps शेतीच्या विकासासाठी आणि शेतकऱ्यांच्या उन्नतीसाठी केंद्र सरकार नेहमीच विविध योजना राबवत असते. त्यापैकीच एक महत्त्वाची योजना म्हणजे प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा एवं उत्थान महाभियान (पीएम कुसुम). या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना सौर ऊर्जेवर चालणारे कृषी पंप उपलब्ध करून दिले जातात. आज आपण या योजनेची सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
भारतातील शेतकऱ्यांना शेतीसाठी लागणाऱ्या पाण्याची सोय करणे हे या योजनेचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे. पारंपरिक विद्युत किंवा डिझेल पंपांवर अवलंबून न राहता, सौर ऊर्जेवर चालणाऱ्या पंपांचा वापर करून शेतकऱ्यांना स्वावलंबी बनवणे हा या योजनेमागील मुख्य हेतू आहे. यामुळे शेतकऱ्यांची विजेची बिले कमी होतील आणि पर्यावरणाचेही रक्षण होईल.
योजनेची वैशिष्ट्ये
- अनुदान सहाय्य: या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना सोलर पंप खरेदीसाठी मोठ्या प्रमाणात अनुदान दिले जाते.
- पंप क्षमता: विविध क्षमतेचे सोलर पंप उपलब्ध असून, शेतकऱ्यांच्या गरजेनुसार त्यांची निवड करता येते.
- सुलभ अर्ज प्रक्रिया: ऑनलाइन पद्धतीने अर्ज करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
- देखभाल सेवा: पंप बसवल्यानंतर पुढील काही वर्षांसाठी मोफत देखभाल सेवा दिली जाते.
लाभार्थी यादी पाहण्याची प्रक्रिया
2024 मध्ये या योजनेअंतर्गत नवीन लाभार्थी यादी जाहीर करण्यात आली आहे. ही यादी पाहण्यासाठी खालील पायऱ्या अनुसरा:
पहिला टप्पा: वेबसाइटला भेट
- सर्वप्रथम केंद्र सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा
- पीएम कुसुम पोर्टलवर नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाचे पेज उघडा
दुसरा टप्पा: माहिती शोधणे
- होमपेजवरील ‘पब्लिक इन्फॉर्मेशन’ या विभागावर क्लिक करा
- ‘स्कीम बेनिफिशरी लिस्ट’ या पर्यायाची निवड करा
तिसरा टप्पा: राज्य आणि जिल्हा निवड
- महाराष्ट्रातील अर्जदारांसाठी दोन पर्याय उपलब्ध आहेत:
- महाराष्ट्र-MEDA
- महाराष्ट्र-MSEDCL
- आपण ज्या विभागाकडे अर्ज केला आहे त्याची निवड करा
चौथा टप्पा: तपशील भरणे
- जिल्हा निवडा
- पंपाची क्षमता निवडा
- अर्ज केलेले वर्ष निवडा
- ‘गो’ बटणावर क्लिक करा
पाचवा टप्पा: माहिती पाहणे आणि डाउनलोड
- नवीन पेजवर लाभार्थ्यांची संपूर्ण माहिती दिसेल
- यामध्ये खालील माहिती समाविष्ट असेल:
- लाभार्थीचे नाव
- गावाचे नाव
- जिल्हा
- मिळालेल्या सोलर पंपाची कंपनी
- इतर तांत्रिक तपशील
- ही यादी PDF स्वरूपात डाउनलोड करता येते
योजनेचे फायदे
- आर्थिक बचत:
- विजेच्या बिलात बचत
- डिझेल खर्चात बचत
- सरकारी अनुदानामुळे कमी गुंतवणूक
- पर्यावरण संरक्षण:
- स्वच्छ ऊर्जेचा वापर
- कार्बन उत्सर्जनात घट
- नैसर्गिक संसाधनांचे संरक्षण
- शेती विकास:
- नियमित पाणी पुरवठा
- पिकांचे उत्पादन वाढ
- शेतीची उत्पादकता वाढ
प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा एवं उत्थान महाभियान ही योजना शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरत आहे. सौर ऊर्जेच्या माध्यमातून शेतीचा विकास साधण्याचा हा एक महत्त्वपूर्ण प्रयत्न आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक फायदा होत असून पर्यावरणाचेही रक्षण होत आहे.
सोलर पंप योजनेची लाभार्थी यादी ऑनलाइन पाहण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या अर्जाची स्थिती सहज तपासता येते. या योजनेमुळे भारतीय शेतीक्षेत्र अधिक आधुनिक आणि स्वयंपूर्ण होण्यास मदत होत आहे.
