list Crop Insurance गेल्या काही आठवड्यांमध्ये महाराष्ट्रातील अनेक भागांना जोरदार पाऊस आणि गारपिट झाला. यामुळे शेतकऱ्यांच्या कापूस, सोयाबीन, तूर आणि इतर पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. या नुकसानीची भरपाई त्वरित शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा करण्यासाठी कृषी विभाग आणि विमा कंपन्या यंत्रणा काम करीत आहेत.
प्रधानमंत्री किसान विमा योजनेंतर्गत राज्यात १३ तालुक्यांमध्ये ५३ मंडळांमध्ये जास्तीत जास्त २१ दिवसांहून अधिक कालावधीसाठी पिकांचे नुकसान झाल्याचे सर्वेक्षण केले आहे. या सर्वेक्षणाचा अहवाल देऊन विमा कंपन्यांना कळविण्यात आले आहे. त्यानुसार ही नुकसान भरपाई शेतकऱ्यांच्या खात्यात लवकरच जमा केली जाईल.
शेतकरी नुकसान भरपाई मिळण्यासाठी नेहमी वाट पाहात असतात. त्यांची या मदतीची गरज लक्षात घेऊन कृषी आयुक्तांनी त्वरित कारवाई करण्याचे आवाहन केले आहे. शेतकऱ्यांना मानसून एका महिन्यानंतर पेरण्यांमध्ये विलंब झाला असून त्यांच्या उपजीविकेला धोका निर्माण झाला आहे. म्हणून या नुकसान भरपाईच्या मदतीची त्यांना तातडीने गरज आहे.
नुकसान भरपाईच्या मदतीची गरज
गेल्या काही आठवड्यांमध्ये महाराष्ट्रातील अनेक भागांना जोरदार पाऊस आणि गारपिट झाला. यामुळे शेतकऱ्यांच्या कापूस, सोयाबीन, तूर आणि इतर पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. राज्यातील १३ तालुक्यांतील ५३ मंडळींमध्ये पावसाचा खंड २१ दिवसांपेक्षा अधिक कालावधी झाला असल्याचे सर्वेक्षणांमध्ये दिसून आले आहे.
मानसूनमुळे पेरणी रखडल्या असून उत्पादनावर देखील परिणाम होईल असा अंदाज आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना तातडीने नुकसान भरपाई मिळण्याची गरज आहे. शेतकरी आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल असून पिकांच्या नुकसानीवर त्यांना तात्काळ मदत मिळावी अशी अपेक्षा आहे.
राज्यात आतापर्यंत ९१ टक्के म्हणजे १ कोटी ३२ लाख हेक्टरवर खरिप पीक पेरले गेले आहेत. मात्र जुलैच्या तिसऱ्या आठवड्यानंतर पावसाने ओढ मारली आहे. या काळातील दोन आठवड्यापेक्षा अधिक कालावधीचा निकास पेरणी, वाढ आणि उत्पादनावर झालेला असल्याचे जाणवत आहे.
अकोला, नगर, अमरावती, छत्रपती संभाजीनगर, बुलढाणा, जळगाव, जालना, नाशिक, परभणी, पुणे, सांगली, सातारा आणि सोलापूर या १३ तालुक्यांमध्ये पावसाचा खंड मोठा झाल्याचे दिसून आले आहे. या भागातील शेतकऱ्यांच्या खात्यात लवकरच नुकसान भरपाई जमा करण्यात येणार आहे.
प्रधानमंत्री किसान विमा योजनेचा लाभ
राज्य शासनाने यंदा प्रधानमंत्री किसान विमा योजनेंतर्गत एका रुपयात पिक विमा उतरविण्याचा निर्णय घेतला आहे. या योजनेतंर्गत शेतकऱ्यांना नुकसानीची भरपाई मिळावी यासाठी कृषी अधिकाऱ्यांना सर्वेक्षण करण्याचे निर्देश दिले आहेत.
त्यानुसार राज्यातील १३ तालुक्यांतील ५३ मंडळांमध्ये पिकांच्या नुकसानीसंबंधी सर्वेक्षण करून अहवाल तयार करण्यात आला आहे. या अहवालाच्या आधारावर विमा कंपन्यांना कळविण्यात आले आहे.
त्यानंतर या कंपन्या शेतकऱ्यांना दोन टप्प्यांमध्ये नुकसान भरपाई देत आहेत. सर्वेक्षणावर आधारित ही नुकसान भरपाई अधिकाधिक शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचेल, यासाठीच्या व्यवस्था आणि पाठपुरावा करण्यात येत आहे.
लवकरच मिळणार नुकसान भरपाई
१३ तालुक्यांतील ५३ मंडळांचे सर्वेक्षण पूर्ण झाले असून त्याचा अहवाल विमा कंपन्यांना पाठविण्यात आला आहे. त्यानंतर लवकरच या भागातील शेतकऱ्यांच्या खात्यात नुकसान भरपाई जमा करण्यात येईल.
या नुकसान भरपाईचे वितरण करताना विमा कंपन्या मंडळ कार्यालयांमार्फत करतील. कृषी अधिकाऱ्यांच्या सक्रिय पाठपुराव्यामुळे जुलैच्या तिसऱ्या आठवड्यापर्यंत सर्वेक्षण पूर्ण केले गेले आहे.
प्रधानमंत्री किसान विमा योजनेंतर्गत २५ टक्के आगाऊ रक्कम याच महिन्यात शेतकऱ्यांच्या खाती जमा करण्यात येईल. उर्वरित रक्कम त्यानंतर जमा केली जाईल.
या नुकसान भरपाईमुळे शेतकऱ्यांना दिलासा मिळेल. अनेक शेतकरी कर्जबाजारी असून त्यांना या मदतीची मोठी गरज आहे. यासाठी कृषी विभाग आणि विमा कंपन्या सतत कामाला लागून आहेत.
