heavy rain नांदेड जिल्ह्यात अतिवृष्टीमुळे झालेल्या नुकसानीची भरपाई मिळण्यासाठी शेतकऱ्यांना तंत्रज्ञानाचा वापर करता येऊ शकतो. जिल्हाधिकारी आणि कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी शेतकऱ्यांना ‘क्रॉप इन्शुरन्स’ अॅप वापरण्याचा सल्ला दिला आहे. या अॅपद्वारे शेतकरी आपली नुकसानीची माहिती लवकरात लवकर विमा कंपनीला कळवू शकतात, ज्यामुळे त्यांना लवकरच मदत मिळू शकेल.
पीक विमा योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांच्या पिकांचे नुकसान भरपाई मिळवण्यासाठी अतिवृष्टीचा फोटो आणि इतर आवश्यक माहिती 72 तासांच्या आत विमा कंपनीला कळवणे गरजेचे आहे. हे काम करण्यासाठी, शेतकऱ्यांना गुगल प्ले स्टोअरवरील ‘क्रॉप इन्शुरन्स’ अॅप वापरता येईल.
अॅप वापरण्यासाठीच्या सोपं पायऱ्या अशा आहेत:
- अॅप डाउनलोड करून ‘Continue as Guest’ हा पर्याय निवडावा.
- ‘Crop Loss’ ऑप्शन निवडून ‘Crop Loss Intimation’ पर्याय निवडावा.
- त्यानंतर मोबाइल क्रमांक टाकून ओटीपी प्राप्त करून सादर करावा.
- हंगाम, वर्ष आणि राज्य निवडून पॉलिसी क्रमांक भरावा.
- ‘पीक नुकसान’ चे तपशील भरावेत, जसे – घटनेचा प्रकार, दिनांक, पीक वाढीचा टप्पा आणि नुकसान टक्केवारी.
- नुकसान झालेल्या पिकाचा फोटो घ्यावा आणि Submit करावा.
याप्रमाणे शेतकरी हे सर्व काही मोबाइल अॅपच्या माध्यमातून करू शकतात. त्यामुळे नुकसानीची माहिती लवकर विमा कंपनीपर्यंत पोहोचून शेतकऱ्यांना लवकर मदत मिळू शकेल.
विमा कंपनीला त्वरित नुकसानीची सूचना देण्याची काळजी शेतकऱ्यांनी घ्यावी, कारण या पूर्व सूचनेत नमूद केलेले 72 तास संपण्यआधीच कंपनी पुढील कारवाई करू शकते. नुकसानीची पूर्णक्षेत्रीय तपासणी व्हावी यासाठी ही माहिती लवकर दिली गेली पाहिजे. त्यानंतर, केलेल्या तपासणीनुसार शेतकऱ्यांना विमा मिळेल.
काही वेळा शेतकरी तांत्रिक कारणांमुळे ऑनलाइन माहिती भरू शकत नसतील. अशा वेळी ते युनायटेड इंडिया इन्शुरन्स कंपनीच्या तालुका प्रतिनिधी, तालुका कृषी अधिकारी किंवा आपल्या गावातील कृषि सहाय्यक, तलाठी, ग्रामसेवक यांच्याकडे ऑफलाइन अर्ज दाखल करू शकतात.
शेतकर्‍यांना अॅप वापरणे सोपे व्हावे यासाठी, जिल्हा प्रशासन आणि कृषी विभागाकडून यासंबंधी जागरूकता मोहिमा राबविल्या जात आहेत. गावागावांमध्ये कार्यक्रम आयोजित करून शेतकऱ्यांना माहिती दिली जाते. तसेच, शेतकऱ्यांचा प्रश्न वेगाने सोडवण्यासाठी टोल फ्री क्रमांक 14447 देखील उपलब्ध आहे.
शेतकऱ्यांना मोबाइल अॅपच्या माध्यमातून नुकसानीची पूर्वसूचना देण्यासाठी प्रवृत्त केले जात आहे. कारण, अॅपच्या माध्यमातून माहिती देताना शेतकऱ्यांना काही तांत्रिक अडचणींना सामोरे जावे लागत नाही. तसेच, माहितीही बरोबर भरता येते.
अॅपच्या माध्यमातून नुकसानीची माहिती देण्यासाठी काही गोष्टी लक्षात घ्या:
- अॅपमध्ये घटनेचा प्रकार ‘Excess Rainfall’ किंवा ‘Inundation’ म्हणजेच अतिवृष्टी किंवा पूर वेगळ्या पर्यायांमधून निवडावा.
- पीक वाढीचा टप्पा ‘Standing Crop’ म्हणजेच उभे पीक असल्याचा पर्याय निवडावा.
- नुकसान टक्केवारी (Damage Percentage) ठीक जमली नाही तर अॅप द्वारे अर्ज सुधारणा करता येतील.
अॅप द्वारे नुकसानीची माहिती देण्याची प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर मिळणाऱ्या Docket ID मध्ये सर्व माहिती सामावलेली असते. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी तो डॉकेट आयडी गाठून ठेवणे गरजेचे आहे. हा डॉकेट आयडी पुढे कोणत्याही वेळी उपयोगी पडू शकतो.
शेतकऱ्यांची मदत करण्यासाठी, जिल्हा प्रशासन आणि कृषी विभाग यांनी हातभार लावला असल्याचे लक्षात येते. अतिवृष्टीमुळे झालेल्या नुकसानीसाठी मिळणाऱ्या मदतीसाठी शेतकऱ्यांना ‘क्रॉप इन्शुरन्स’ अॅपचा वापर करण्यास प्रवृत्त केले आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना लवकरात लवकर मदत मिळण्यास मदत होईल.
या प्रयत्नामुळे शेतकऱ्यांना मदत मिळण्यास वेळ लागणार नाही. अॅपद्वारे प्रक्रिया सोपी होणे, तसेच नुकसानीची माहिती वेगाने पोहोचणे या गोष्टींमुळे शेतकऱ्यांना त्वरित मदत मिळण्यास मदत होईल. त्यामुळे पीक विमा योजनेचा शेतकऱ्यांना दीर्घकालीन फायदा होण्यास मदत होईल.
शेतकऱ्यांच्या विविध समस्या सोडवण्यासाठी जिल्हा प्रशासन आणि विविध विभाग नेहमीच प्रयत्नशील असतात. त्या पद्धतीनेच अतिवृष्टीने झालेल्या नुकसानीची भरपाई मिळवण्यासाठी देखील शेतकऱ्यांना मदत केली जात आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना या सर्व मदतीचा लाभ मिळण्यासाठी, त्यांचा पूर्ण सहभाग हा महत्वाचा घटक ठरतो.