gold prices गेल्या काही आठवड्यांपासून भारतीय बाजारपेठेत सोन्याच्या किमतीत मोठी घसरण पाहायला मिळत आहे. ही घसरण केवळ भारतातच नव्हे तर जागतिक स्तरावरही दिसून येत आहे. या लेखात आपण सोन्याच्या किमतीतील या घसरणीची कारणे, त्याचे परिणाम आणि यातून निर्माण होणाऱ्या संधींचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत.
सोन्याच्या किमतीतील घसरणीचे विश्लेषण: ८ नोव्हेंबर रोजी २४ कॅरेट शुद्ध सोन्याची किंमत प्रति १० ग्रॅम ७७,३८२ रुपये होती. मात्र केवळ एका आठवड्यात, १४ नोव्हेंबरपर्यंत ही किंमत ७३,७४० रुपयांपर्यंत घसरली. म्हणजेच, अवघ्या एका आठवड्यात सोन्याच्या किमतीत ३,६४२ रुपयांची घसरण झाली. हा गेल्या तीन वर्षांतील सर्वात मोठा घसरण कालावधी मानला जात आहे. या घसरणीमुळे सोन्यात गुंतवणूक करणाऱ्या गुंतवणूकदारांमध्ये चिंतेचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
विविध प्रकारच्या सोन्याच्या किमतींवरील परिणाम: या घसरणीचा परिणाम सर्वच प्रकारच्या सोन्यावर झाला आहे:
- २२ कॅरेट सोने: प्रति १० ग्रॅम ७१,९७० रुपये
- २० कॅरेट सोने: प्रति १० ग्रॅम ६५,६३० रुपये
- १८ कॅरेट सोने: प्रति १० ग्रॅम ५९,७३० रुपये
महत्त्वाची टीप म्हणजे या किमतींमध्ये ३% जीएसटी आणि दागिने बनवण्याचे मजुरी शुल्क समाविष्ट नाही. त्यामुळे प्रत्यक्ष खरेदीच्या वेळी किंमती या पेक्षा जास्त असू शकतात.
किमती घसरणीची प्रमुख कारणे:
१. अमेरिकन डॉलरचे मजबूतीकरण: अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या कार्यकाळात अमेरिकन डॉलर अधिक मजबूत झाला. या मजबूतीकरणाचा थेट परिणाम सोन्याच्या किमतींवर झाला. जागतिक बाजारात प्रति औंस सोन्याची किंमत $२,५६२.६१ पर्यंत खाली आली.
२. क्रिप्टोकरन्सीचा वाढता प्रभाव: गुंतवणूकदारांमध्ये क्रिप्टोकरन्सीबद्दल वाढता कल दिसून येत आहे. अनेक गुंतवणूकदार पारंपरिक सोन्याऐवजी क्रिप्टोकरन्सीकडे वळत आहेत, ज्याचा परिणाम सोन्याच्या मागणीवर होत आहे.
३. फेडरल रिझर्व्हची भूमिका: अमेरिकन फेडरल रिझर्व्हच्या व्याजदर धोरणांमध्ये होणाऱ्या बदलांचा थेट परिणाम सोन्याच्या किमतींवर होतो.
विवाह सराई आणि नवीन संधी: मात्र, या घसरणीतूनही एक महत्त्वाची संधी निर्माण झाली आहे. भारतात लवकरच विवाह सराईचा काळ सुरू होत आहे. या काळात देशभरात सुमारे ४८ लाखांहून अधिक विवाहसोहळ्यांचे आयोजन केले जाणार आहे. या विवाहसोहळ्यांसाठी अंदाजे ५.९ लाख कोटी रुपयांचा व्यवहार अपेक्षित आहे.
सेन्को गोल्ड अँड डायमंड्सचे प्रमुख सुवाणकर सेन यांच्या मते, सध्याची सोन्याची कमी किंमत विवाह सराईसाठी सोने खरेदी करणाऱ्यांसाठी फायद्याची ठरणार आहे. अनेक कुटुंबे या संधीचा फायदा घेऊन सोन्याची खरेदी करू शकतात.
भविष्यातील दृष्टिकोन: तज्ज्ञांच्या मते, सध्याची सोन्याच्या किमतीतील घसरण तात्पुरती असू शकते. जागतिक पातळीवरील विविध घटक जसे की:
- आंतरराष्ट्रीय संघर्ष
- चलनांच्या किमतीतील चढउतार
- जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अस्थिरता
या सर्व घटकांमुळे पुन्हा सोन्याच्या किमती वाढू शकतात. त्यामुळे दीर्घकालीन गुंतवणूकदारांनी सध्याच्या किमतीसोबतच भविष्यातील संभाव्य वाढीचाही विचार करणे महत्त्वाचे आहे.
सोन्याच्या किमतीतील सध्याची घसरण ही विविध घटकांची परिणीती आहे. मात्र, ही घसरण दोन वेगवेगळ्या दृष्टिकोनातून पाहिली जाऊ शकते. एका बाजूला गुंतवणूकदारांसाठी ही चिंतेची बाब असली, तरी दुसऱ्या बाजूला विवाह सराईसाठी सोने खरेदी करू इच्छिणाऱ्या ग्राहकांसाठी ही एक सुवर्णसंधी ठरू शकते.
सोन्याच्या किमतीतील या चढउतारांचा अभ्यास करताना एक गोष्ट लक्षात येते की, सोने हे केवळ दागिन्यांचे माध्यम नसून ते एक महत्त्वाचे आर्थिक साधन आहे. त्यामुळे जागतिक अर्थव्यवस्थेतील बदल, राजकीय घडामोडी आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील चढउतार यांचा थेट परिणाम सोन्याच्या किमतींवर होत असतो.
सध्याच्या परिस्थितीत सोन्याची खरेदी करताना किंवा त्यात गुंतवणूक करताना या सर्व घटकांचा सखोल विचार करणे आवश्यक आहे. कारण भविष्यात किमती कशा बदलतील याचा अंदाज घेणे महत्त्वाचे ठरते.