free spray pump वर्षभरात तीव्र बदल दिसून येणाऱ्या हवामानाच्या परिस्थितीमुळे, शेतकऱ्यांना सातत्याने नवीन आव्हानांना सामोरे जावे लागत आहे. अशा परिस्थितीत, शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी राज्य सरकार नेहमीच पुढाकार घेत असते.
याच पार्श्वभूमीवर, महाराष्ट्र राज्य शासनाने ‘राज्य पुरस्कृत सोयाबीन व कापूस मूल्य साखळी आणि उत्पादकता विकास कार्यक्रम’ सुरू केला आहे. या योजनेतील एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे शेतकऱ्यांना बैटरी ऑपरेटेड फवारणी पंप आणि कापूस साठवणूक बॅग देणे.
सोयाबीन आणि कापूस ही महाराष्ट्रातील दोन महत्वाचे पीक असून, या दोन्ही पिकांच्या उत्पादनात वाढ करण्याचा हा प्रयत्न आहे. या योजनेअंतर्गत, शेतकऱ्यांना १०० टक्के अनुदानावर फवारणी पंप वाटप केले जाणार आहेत.
फवारणी पंप वाटपाचे उद्दिष्ट
फवारणी पंप हे शेतकऱ्यांसाठी अत्यावश्यक साधन असून, त्यांच्यासाठी हे साधन वेळेत उपलब्ध होणे महत्वाचे आहे. त्यामुळे, या योजनेच्या माध्यमातून २०२४ पर्यंत दोन लाखांपेक्षा अधिक शेतकऱ्यांना फवारणी पंप वितरित करण्याचे उद्दिष्ट राज्य शासनाने ठेवले आहे.
या योजनेसाठी शेतकऱ्यांनी मोठ्या संख्येने अर्ज केले आहेत. मात्र, पंपांच्या उपलब्धतेच्या तुलनेत अर्जांची संख्या खूप जास्त आहे. त्यामुळे, लॉटरी पद्धतीने पात्र शेतकऱ्यांची निवड केली जाणार आहे. लॉटरीत निवड झालेल्या शेतकऱ्यांना शंभर टक्के अनुदानावर मोफत फवारणी यंत्र दिले जाईल.
हवामान बदलाचा प्रभाव
महाराष्ट्रात सध्या अतिवृष्टी आणि मुसळधार पावसाची शक्यता आहे. अशा परिस्थितीत, शेतकऱ्यांना पाण्याचे व्यवस्थापन करणे महत्वाचे ठरते. त्यासाठी फवारणी पंप हे एक महत्वाचे साधन ठरते. फवारणी पंप शेतीला पाणी उपलब्ध करून देतात आणि अतिवृष्टीच्या परिणामांचे व्यवस्थापन करण्यासाहाय्य करतात.
वेळेत साधन उपलब्ध होत नाही
शेतकऱ्यांना सध्या या फवारणी पंपांच्या वितरणात उशीर होत असल्याची तक्रार आहे. शेतकऱ्यांची गरज जुलैच्या शेवटी किंवा ऑगस्टच्या पहिल्या आठवड्यात होती, परंतु त्यांना हे साधन सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात मिळणार असल्याचे दिसून येते.
याचे कारण म्हणजे योजनेच्या अंमलबजावणीत विलंब झाला असल्याचे स्पष्ट होते. शेतकऱ्यांना वेळेत साधन उपलब्ध होऊ शकत नसल्याने त्यांना मोठ्या अडचणीला सामोरे जावे लागत आहे.
शेतकऱ्यांना भुरटा दिल्याची तक्रार
शेतकऱ्यांनी लॉटरीत निवड झाल्यास त्यांना मोफत फवारणी पंप मिळणार आहेत. मात्र, लॉटरीत निवड न झालेल्या अनेक शेतकऱ्यांना भुरटा दिल्याची तक्रार आहे. त्यांचा असा आग्रह आहे की, सर्वच शेतकऱ्यांना समान संधी मिळायला हवी.
लॉटरी पद्धतीचा वापर झाल्याने शेतकऱ्यांमध्ये नाराजी आणि अनिश्चितता पसरली आहे. त्यामुळे राज्य शासनाने लॉटरी न वापरता सर्व शेतकऱ्यांना समान संधी द्यायला हवी, अशी मागणी होत आहे.
सरकारचा प्रयत्न
राज्य शासनाने शेतकऱ्यांच्या समस्या लक्षात घेऊन या योजनेतील अडचणी दूर करण्यासाठी प्रयत्न करत असल्याचे स्पष्ट होते. उत्पादकता वाढवण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ करण्यासाठी हा कार्यक्रम राबविला जात आहे.
योजनेच्या अंमलबजावणीत विलंब झाल्याने शेतकऱ्यांना वेळेवर हे साधन मिळू शकले नाही. त्यामुळे राज्य शासनाने या प्रक्रियेमध्ये दक्षता घेऊन गतीने पुढील टप्पे पूर्ण करावेत, असा शेतकऱ्यांचा आग्रह आहे.
शासनाच्या या प्रयत्नातून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल आणि शेती व्यवसायाला चालना मिळेल, अशी अपेक्षा आहे. तसेच, शेतकऱ्यांना वेळेवर साधने उपलब्ध करून दिल्यास, त्यांच्या समस्यांवर मात करण्यास मदत होईल.
हवामान बदलाचा फटका सहन करणाऱ्या महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी राज्य शासनाचा ‘राज्य पुरस्कृत सोयाबीन व कापूस मूल्य साखळी आणि उत्पादकता विकास कार्यक्रम’ हा एक महत्त्वाचा प्रयत्न आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना बैटरी ऑपरेटेड फवारणी पंप आणि कापूस साठवणूक बॅग मोफत दिल्या जाणार आहेत.