Gold and silver prices गेल्या काही वर्षांपासून भारतीय बाजारपेठेत सोन्याच्या किमतींमध्ये मोठ्या प्रमाणात चढउतार होत आहेत. विशेषतः मागील आठवड्यात सोन्याच्या दरात विक्रमी घसरण नोंदवली गेली आहे. या घसरणीमागे अनेक कारणे आहेत, ज्यांचा सखोल विचार करणे आवश्यक आहे. सोन्याच्या किमतींवर परिणाम करणाऱ्या विविध घटकांचा आणि त्यांच्या परिणामांचा आढावा घेऊया.
सर्वप्रथम, मागील आठवड्यातील आकडेवारीकडे पाहिल्यास, मल्टी कमोडिटी एक्सचेंज (MCX) वर 22 नोव्हेंबर रोजी सोन्याचा दर 78,422 रुपये प्रति 10 ग्रॅम होता. मात्र आठवड्याच्या शेवटी हाच दर 75,892 रुपये प्रति 10 ग्रॅमपर्यंत खाली आला. म्हणजेच एका आठवड्यात सोन्याच्या किमतीत तब्बल 2,530 रुपयांची घसरण झाली. ही घसरण केवळ MCX पुरती मर्यादित नव्हती, तर देशांतर्गत बाजारातही तिचे प्रतिबिंब दिसले.
इंडियन बुलियन ज्वेलर्स असोसिएशन (IBJA) च्या आकडेवारीनुसार, 22 नोव्हेंबर रोजी 999 शुद्धतेच्या सोन्याची किंमत 78,518 रुपये प्रति 10 ग्रॅम होती. 28 नोव्हेंबरपर्यंत ही किंमत 75,380 रुपये प्रति 10 ग्रॅमपर्यंत खाली आली. या घसरणीचा प्रभाव विविध प्रकारच्या सोन्यावर पडला. 22 कॅरेट सोन्याचा दर 69,350 रुपये प्रति 10 ग्रॅम, तर 18 कॅरेट सोन्याचा दर 56,740 रुपये प्रति 10 ग्रॅम इतका खाली आला.
या वर्षातील सोन्याच्या किमतींचा आलेख पाहिल्यास लक्षात येते की यंदा मोठ्या प्रमाणात चढउतार झाले. वर्षाच्या सुरुवातीला मोदी सरकारच्या तिसऱ्या कार्यकाळातील पहिल्या सामान्य अर्थसंकल्पात (मोदी 3.0) सोन्यावरील कस्टम ड्युटी कमी करण्याची घोषणा करण्यात आली. या घोषणेनंतर सोन्याचे दर घसरून 67,000 रुपये प्रति 10 ग्रॅमपर्यंत खाली आले.
मात्र त्यानंतरच्या काळात, विशेषतः ऑगस्ट महिन्यात, पिवळ्या धातूच्या किमतीत पुन्हा वाढ होऊ लागली आणि सोन्याने नवा उच्चांक गाठला. ही वाढ जागतिक बाजारपेठेतील अनिश्चिततेमुळे झाली. अशा परिस्थितीत गुंतवणूकदार सुरक्षित गुंतवणुकीसाठी सोन्याकडे वळले, ज्यामुळे मागणी वाढून किंमती वाढल्या.
सोन्याच्या किमतींवर प्रभाव टाकणारे अनेक घटक आहेत. उत्पादन शुल्क, राज्य कर आणि मेकिंग चार्जेस यांमुळे देशभरात सोन्याच्या दागिन्यांच्या किमती वेगवेगळ्या असतात. याशिवाय, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील सोन्याचे दर, डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य, जागतिक राजकीय आणि आर्थिक घडामोडी यांचाही सोन्याच्या किमतींवर परिणाम होतो.
सध्याच्या घसरणीमागे बाजार विश्लेषकांनी काही महत्त्वाची कारणे सांगितली आहेत. जागतिक बाजारपेठेतील सोन्याच्या किमतींमध्ये झालेली घसरण, अमेरिकन डॉलरचे मजबूत होणे आणि व्याजदरांमधील बदल ही त्यापैकी प्रमुख कारणे आहेत. विश्लेषकांच्या मते, पुढील काही दिवसांतही सोन्याच्या दरात आणखी घसरण होण्याची शक्यता आहे.
ग्राहकांसाठी मात्र ही एक सुवर्णसंधी ठरू शकते. सणासुदीचा काळ संपत आला असला तरी, लग्नसराईचा हंगाम सुरू होत आहे. अशा वेळी सोन्याच्या किमती कमी झाल्याने ग्राहकांना दागिने खरेदीसाठी चांगली संधी मिळाली आहे. विशेषतः लग्नकार्यासाठी दागिने खरेदी करणाऱ्या कुटुंबांना याचा फायदा होऊ शकतो.
तथापि, सोन्याची खरेदी करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. सोन्याची शुद्धता, मेकिंग चार्जेस, हॉलमार्किंग आणि बिल यांची पूर्ण खातरजमा करून घ्यावी. याशिवाय, विश्वसनीय ज्वेलर्सकडूनच खरेदी करावी. सध्याच्या काळात डिजिटल गोल्ड किंवा गोल्ड ईटीएफमध्ये गुंतवणूक करण्याचाही पर्याय उपलब्ध आहे.
असे म्हणता येईल की, सोन्याच्या दरातील सध्याची घसरण ही तात्पुरती असू शकते. भारतीय संस्कृतीत सोन्याला असलेले महत्त्व आणि त्याची गुंतवणूक मूल्य म्हणून असलेली भूमिका लक्षात घेता, दीर्घकालीन दृष्टीने सोन्यातील गुंतवणूक फायदेशीर ठरू शकते.
वरील सोन्या चांदीच्या दर बाबत माहिती आम्ही इंटरनेट च्या माध्यमातून आपल्या पर्यंत पोहचोत असतो, आम्ही दिलेल्या माहितीत GST नसतो त्यामुळे बाजार भावात फरक दिसून येईल! त्यामुळे आपण स्थानिक बाजारात संपर्क साधावा धन्यवाद..!!