onions market prices महाराष्ट्रातील शेतकरी आणि ग्राहकांसाठी सध्या कांद्याचे दर चर्चेचा विषय बनले आहेत. एका बाजूला शेतकऱ्यांना मिळणाऱ्या चांगल्या भावामुळे त्यांच्या चेहऱ्यावर आनंद दिसत असला, तरी दुसऱ्या बाजूला सर्वसामान्य नागरिकांचे आर्थिक गणित पूर्णपणे कोलमडले आहे. विशेषतः राज्यातील इस्लामपूर कृषी उत्पन्न बाजार समितीमध्ये कांद्याने प्रति क्विंटल ७,४०० रुपयांचा विक्रमी भाव गाठला आहे, जो राज्यातील इतर बाजार समित्यांच्या तुलनेत सर्वाधिक आहे.
गेल्या काही महिन्यांपासून कांद्याच्या किमतींमध्ये सातत्याने वाढ होत असून, किरकोळ बाजारात कांद्याचे दर ६० ते ७० रुपये प्रति किलोपर्यंत पोहोचले आहेत. बाजार विश्लेषकांच्या मते, लवकरच हे दर शंभरी गाठण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. या वाढत्या किमतींमागे प्रामुख्याने कांद्याची कमी आवक हे महत्त्वाचे कारण असल्याचे समोर येत आहे.
राज्यातील प्रमुख बाजार समित्यांमधील कांद्याच्या दरांचा आढावा घेतला असता, इस्लामपूर कृषी उत्पन्न बाजार समितीत सर्वाधिक दर नोंदवले गेले आहेत. येथे किमान ३,००० रुपये ते कमाल ७,४०० रुपये प्रति क्विंटल, तर सरासरी ५,२०० रुपये प्रति क्विंटल असा दर मिळाला आहे. त्यानंतर पुणे कृषी उत्पन्न बाजार समितीमध्ये किमान २,५०० ते कमाल ६,५०० रुपये प्रति क्विंटल, तर सरासरी ४,५०० रुपये प्रति क्विंटल इतका भाव नोंदवला गेला.
कोल्हापूर कृषी उत्पन्न बाजार समितीमध्ये मात्र किमान दर १,००० रुपये प्रति क्विंटल इतका कमी असला, तरी कमाल भाव ६,५०० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत गेला. येथील सरासरी भाव २,६०० रुपये प्रति क्विंटल इतका राहिला. कळवण कृषी उत्पन्न बाजार समितीमध्ये उन्हाळी कांद्याला किमान २,४०० ते कमाल ६,५०० रुपये प्रति क्विंटल, तर सरासरी ५,४११ रुपये प्रति क्विंटल असा दर मिळाला.
कांदा उत्पादनात महत्त्वाचे स्थान असलेल्या पिंपळगाव बसवंत कृषी उत्पन्न बाजार समितीमध्ये किमान ३,७०० ते कमाल ६,४१५ रुपये प्रति क्विंटल, तर सरासरी ५,८०० रुपये प्रति क्विंटल इतका भाव नोंदवला गेला. या आकडेवारीवरून स्पष्ट होते की, राज्यातील सर्वच प्रमुख बाजार समित्यांमध्ये कांद्याचे दर गगनाला भिडले आहेत.
या परिस्थितीचा दुहेरी परिणाम दिसून येत आहे. एका बाजूला, गेल्या काही वर्षांत नैसर्गिक आपत्ती आणि बाजारभावातील चढउतारांमुळे आर्थिक संकटात सापडलेल्या शेतकऱ्यांना या वाढीव भावामुळे दिलासा मिळाला आहे. त्यांच्या गेल्या काही वर्षांतील नुकसानीची काहीप्रमाणात भरपाई होण्यास मदत होत आहे. शेतकऱ्यांनी या भाववाढीबद्दल समाधान व्यक्त केले असून, त्यांच्या चेहऱ्यावर आनंद दिसत आहे.
हे पण वाचा:
गावानुसार घरकुल याद्या जाहीर! नागरिकांना मिळणार 4 लाख रुपये. कोणाला मिळणार लाभ? Village-wise housing lists
मात्र दुसऱ्या बाजूला, सर्वसामान्य नागरिकांवर या भाववाढीचा विपरीत परिणाम होत आहे. कोरोना महामारी आणि महागाईने आधीच त्रस्त असलेल्या मध्यमवर्गीय कुटुंबांच्या आर्थिक गणितावर याचा मोठा परिणाम होत आहे.
स्वयंपाक घरातील अत्यावश्यक घटक असलेल्या कांद्याच्या किमती ६० ते ७० रुपये प्रति किलो झाल्याने सर्वसामान्यांचे बजेट कोलमडले आहे. यामुळे नागरिकांमध्ये सरकारविरोधात नाराजी वाढत आहे.
बाजार विश्लेषक आणि तज्ज्ञांच्या मते, लवकरच या परिस्थितीत सुधारणा होण्याची शक्यता कमी आहे. कांद्याची कमी आवक हे यामागील प्रमुख कारण असून, पुढील काही दिवसांत किरकोळ बाजारात कांद्याचे दर शंभर रुपये प्रति किलो गाठण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे. या परिस्थितीवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी सरकारने ठोस पावले उचलणे गरजेचे आहे.
सध्याची परिस्थिती ही एका नाण्याच्या दोन बाजूंसारखी आहे. शेतकऱ्यांना मिळणारा चांगला भाव हा त्यांच्या दृष्टीने निश्चितच स्वागतार्ह आहे, कारण यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होण्यास मदत होईल. मात्र याच वेळी सर्वसामान्य नागरिकांचे हाल होत असल्याने, या परिस्थितीवर मार्ग काढणे हे सरकारसमोरील मोठे आव्हान ठरणार आहे.