Big news for ration प्रत्येक नागरिकाच्या जीवनात रेशन कार्ड हे एक अत्यंत महत्त्वाचे दस्तऐवज आहे. विशेषतः पिवळे आणि केसरी रेशन कार्डधारक कुटुंबांसाठी हे कार्ड त्यांच्या दैनंदिन जीवनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
परंतु १ जानेवारी २०२५ पासून रेशन कार्डधारकांसाठी दोन नवीन महत्त्वपूर्ण नियम लागू होत आहेत. या नियमांचे पालन न केल्यास रेशन कार्डधारकांना गंभीर परिणामांना सामोरे जावे लागू शकते. या लेखात आपण या नवीन नियमांबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
पहिला महत्त्वपूर्ण नियम: मृत व्यक्तींची नावे कमी करणे
पहिला नियम मृत व्यक्तींच्या नावांशी संबंधित आहे. ज्या कुटुंबातील एखादी व्यक्ती मृत झाली असेल, त्या कुटुंबाने त्या व्यक्तीचे नाव रेशन कार्डमधून कमी करणे अनिवार्य आहे. हे काम न केल्यास रेशन कार्ड रद्द होण्याची शक्यता आहे. या प्रक्रियेसाठी खालील पायऱ्या महत्त्वाच्या आहेत:
१. स्थानिक रेशन दुकानदाराकडे जाणे आवश्यक आहे २. मृत व्यक्तीचा आधार कार्ड सादर करणे ३. रेशन कार्डमधून संबंधित व्यक्तीचे नाव कमी करण्याची विनंती करणे
ज्या कुटुंबात कोणीही मृत झालेले नाही, त्यांना या नियमाबाबत काळजी करण्याचे कारण नाही. परंतु ज्या कुटुंबात मृत्यू झाला आहे, त्यांनी तात्काळ कारवाई करणे आवश्यक आहे.
दुसरा महत्त्वपूर्ण नियम: ई-केवायसी अद्यतनीकरण
दुसरा नियम सर्व रेशन कार्डधारकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. रेशन कार्डवर नाव असलेल्या प्रत्येक व्यक्तीने ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे बंधनकारक आहे. या प्रक्रियेसाठी खालील महत्त्वाच्या बाबी लक्षात ठेवा:
१. ई-केवायसी फक्त रेशन दुकानदाराकडील आयरिस मशीनवरच करता येईल २. बाहेरील कोणत्याही केंद्रात ही प्रक्रिया करता येणार नाही ३. आधार कार्ड ओटीपीद्वारे केवायसी करता येणार नाही ४. कुटुंबातील सर्व सदस्यांनी व्यक्तिशः उपस्थित राहून बायोमेट्रिक पद्धतीने (अंगठा) ई-केवायसी करणे आवश्यक आहे
स्थलांतरित कुटुंबांसाठी विशेष सूचना
बऱ्याच कुटुंबांचे सदस्य नोकरी किंवा शिक्षणासाठी इतर गावी/शहरी स्थलांतरित झाले आहेत. अशा व्यक्तींसाठी खास सवलत देण्यात आली आहे:
१. ते सध्या ज्या गावात/शहरात राहत आहेत, तेथील रेशन दुकानदाराकडे जाऊन ई-केवायसी करू शकतात २. त्यांनी आपला आधार कार्ड आणि रेशन कार्डाची माहिती सोबत ठेवणे आवश्यक आहे ३. भारतातील कोणत्याही ठिकाणी ही सुविधा उपलब्ध आहे
महत्त्वाची डेडलाईन आणि परिणाम
या नवीन नियमांचे पालन करण्यासाठी ३१ डिसेंबर २०२४ ही अंतिम तारीख आहे. या तारखेनंतर:
१. ज्या व्यक्तींची ई-केवायसी झालेली नसेल, त्यांची नावे रेशन कार्डमधून आपोआप वगळली जातील २. अशा व्यक्तींना २०२५ पासून रेशन धान्य मिळणार नाही ३. सरकारी अनुदान आणि इतर लाभांपासून वंचित राहावे लागेल
अन्न व नागरी पुरवठा ग्राहक संरक्षण विभागाने जारी केलेले हे नवीन नियम रेशन व्यवस्थेत पारदर्शकता आणण्यासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. सर्व रेशन कार्डधारकांनी या नियमांचे गांभीर्याने पालन करावे आणि आपले हक्क सुरक्षित ठेवावेत. विशेषतः:
१. मृत व्यक्तींची नावे वेळीच कमी करा २. सर्व कुटुंब सदस्यांची ई-केवायसी पूर्ण करा ३. ३१ डिसेंबरची डेडलाईन लक्षात ठेवा ४. स्थलांतरित सदस्यांसाठी योग्य ती व्यवस्था करा
या नवीन नियमांमुळे रेशन वितरण व्यवस्था अधिक कार्यक्षम आणि पारदर्शक होईल, तसेच खरोखर गरजू लाभार्थ्यांपर्यंत लाभ पोहोचण्यास मदत होईल. सर्व नागरिकांनी या नियमांचे पालन करून आपले रेशन कार्ड सुरक्षित ठेवावे आणि सरकारी योजनांचा लाभ घ्यावा.