10th and 12th exams महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाने नुकतेच 2024 च्या दहावी आणि बारावीच्या बोर्ड परीक्षांचे वेळापत्रक जाहीर केले आहे. यंदाच्या वर्षी एक महत्त्वाचा बदल म्हणजे परीक्षा सामान्यपेक्षा दहा दिवस आधी घेण्यात येणार आहेत. या निर्णयामुळे विद्यार्थ्यांना अभ्यासासाठी उपलब्ध असलेला कालावधी कमी झाला असून, त्यांच्यासमोर नवीन आव्हाने उभी राहिली आहेत.
परीक्षा वेळापत्रकाचा तपशील
बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी प्रात्यक्षिक परीक्षांचे आयोजन 24 जानेवारी ते 10 फेब्रुवारी या कालावधीत करण्यात आले आहे. त्यानंतर लगेचच 11 फेब्रुवारी पासून लेखी परीक्षांना सुरुवात होईल, ज्या 18 मार्चपर्यंत चालतील. दहावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी प्रात्यक्षिक परीक्षा 3 फेब्रुवारी ते 20 फेब्रुवारी दरम्यान होणार असून, त्यांची लेखी परीक्षा 21 फेब्रुवारी ते 17 मार्च या कालावधीत घेण्यात येईल. विशेष म्हणजे दहावीच्या परीक्षेचा पहिला पेपर मराठी, हिंदी आणि इतर प्रथम भाषांचा असणार आहे.
वेळेच्या नियोजनाचे महत्त्व
आता विद्यार्थ्यांकडे केवळ तीन महिने शिल्लक असल्याने, या कालावधीचे योग्य नियोजन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. प्रत्येक विद्यार्थ्याने आपल्या क्षमता आणि गरजांनुसार एक व्यवस्थित दैनंदिन वेळापत्रक तयार करणे आवश्यक आहे. यामध्ये प्रत्येक विषयासाठी किती वेळ द्यायचा, कधी सराव करायचा, आणि कधी विश्रांती घ्यायची याचे नियोजन असले पाहिजे. विशेषतः कठीण विषयांसाठी जास्त वेळ राखून ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
तणावमुक्त अभ्यासाचे महत्त्व
बोर्ड परीक्षांच्या काळात विद्यार्थी आणि पालक दोघांमध्येही तणाव असणे स्वाभाविक आहे. परंतु या तणावाचे व्यवस्थापन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांनी घाबरून न जाता, शांत मनाने अभ्यासाकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे. योग्य नियोजन केल्यास तीन महिन्यांत चांगली तयारी करणे निश्चितच शक्य आहे. यासाठी नियमित योगा, ध्यान किंवा इतर तणाव कमी करणाऱ्या क्रिया करणे उपयुक्त ठरू शकते.
अभ्यासाची प्रभावी पद्धत
चांगले गुण मिळवण्यासाठी योग्य अभ्यास पद्धतीचा अवलंब करणे महत्त्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांनी प्रथम महत्त्वाच्या टॉपिक्सची यादी करून त्यांचा अभ्यास प्राधान्याने करावा. प्रत्येक विषयासाठी स्वतंत्र नोट्स तयार करा आणि त्यांचे नियमित पुनरावलोकन करा. मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकांचा सराव करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शंका असल्यास लगेच शिक्षकांकडून मार्गदर्शन घ्यावे.
परीक्षा केंद्रांवरील नियंत्रण
यंदाच्या वर्षी परीक्षा केंद्रांवर विशेष नियंत्रण ठेवण्यात येणार आहे. सर्व परीक्षा केंद्रांवर सीसीटीव्ही कॅमेरे बसवण्यात आले असून, कॉपीमुक्त परीक्षा घेण्यावर भर दिला जात आहे. या उपाययोजनांमुळे परीक्षा अधिक पारदर्शक आणि शिस्तबद्ध होण्यास मदत होणार आहे.
आरोग्याची काळजी
परीक्षेच्या तयारीसोबतच आरोग्याची काळजी घेणे देखील तितकेच महत्त्वाचे आहे. पुरेशी झोप, योग्य आहार आणि नियमित व्यायाम यांचे महत्त्व विद्यार्थ्यांनी ओळखले पाहिजे. रात्री उशिरापर्यंत जागून अभ्यास करणे टाळावे. संतुलित आहार घ्यावा आणि भरपूर पाणी प्यावे. दररोज किमान 30 मिनिटे हलका व्यायाम करावा.
पालकांची भूमिका
या काळात पालकांनी विद्यार्थ्यांना योग्य ते सहकार्य आणि प्रोत्साहन देणे आवश्यक आहे. त्यांनी मुलांवर अतिरिक्त दबाव टाकणे टाळावे आणि त्यांना सकारात्मक वातावरण उपलब्ध करून द्यावे. अभ्यासासाठी योग्य वातावरण, आवश्यक पुस्तके आणि साहित्य उपलब्ध करून देणे, आणि त्यांच्या मानसिक आरोग्याची काळजी घेणे या गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत.
दहावी आणि बारावीच्या परीक्षा या विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक जीवनातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. उरलेल्या तीन महिन्यांचा काळ योग्य पद्धतीने वापरून, नियोजनबद्ध अभ्यास केल्यास चांगले यश मिळवणे निश्चितच शक्य आहे. विद्यार्थ्यांनी घाबरून न जाता, आत्मविश्वासाने परीक्षेची तयारी करावी. योग्य नियोजन, सातत्यपूर्ण प्रयत्न आणि दृढ निश्चय यांच्या जोरावर कोणतीही आव्हाने पेलता येतात हे लक्षात ठेवावे.